O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik sharhi (+Infografika)

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi (CERR) O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo, iqtisodiy va investitsion hamkorlikning asosiy jihatlarini tahlil qiluvchi infografika tayyorladi. Ushbu infografika savdo aylanmasi dinamikasi, asosiy eksport va import yo‘nalishlari hamda investitsiya hajmlari haqida ma’lumot berib, kelgusida hamkorlikni rivojlantirish imkoniyatlarini ochib beradi.

Rivojlanish tendensiyalari

So‘nggi yillarda O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy aloqalar sezilarli darajada o‘sdi, bu esa savdo aylanmasining oshishi va turli sohalarda faol hamkorlik qilish bilan namoyon bo‘ldi. 1992-yilda diplomatik munosabatlar o‘rnatilganidan beri ikki davlat o‘zaro aloqalarni mustahkamlashga intilib kelmoqda, bu esa ayniqsa so‘nggi yillarda dolzarb ahamiyat kasb etmoqda.

O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo

2017–2024-yillar davomida O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo aylanmasi 1,6 barobar oshib, 65,5 million dollardan 102,4 million dollarga yetdi. Eksport 1,3 barobar, import esa 1,6 barobar o‘sdi, bu esa o‘zaro savdoga bo‘lgan qiziqish ortayotganini ko‘rsatadi.

O‘tgan sakkiz yil ichida O‘zbekistonning Malayziyaga asosiy eksport mahsulotlari kimyoviy o‘g‘itlar va xizmatlar bo‘lib, import tarkibida esa palma yog‘i, hayvon va o‘simlik moylari, kimyoviy moddalar, yuvish vositalari, oziq-ovqat mahsulotlari, tayyor mahsulotlar va xizmatlar ustunlik qildi.

2024-yilda O‘zbekistonning umumiy eksporti $6 millionni tashkil etdi, jumladan:

• 41% – oziq-ovqat mahsulotlari (sabzavotlar, dukkakli ekinlar va mevalar),
• 55% – kimyoviy moddalar, asosan o‘g‘itlar.

Boshqa tomondan, 2024-yilda Malayziyadan import hajmi $96,4 millionni tashkil etdi, jumladan:

• 23% – oziq-ovqat mahsulotlari (kakao kukuni, qahva ekstraktlari, souslar va qandolat mahsulotlari),
• 44% – hayvon va o‘simlik yog‘lari (palma va kokos yog‘i),
• 14% – kimyoviy moddalar (yuvish vositalari, spirtli aralashmalar),
• 9% – mashina va transport uskunalari,
• 4% – transport xizmatlari,
• 2.1% – tibbiyot mahsulotlari.

Investitsiyaviy hamkorlik

O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi investitsiyaviy hamkorlik katta o‘sish va rivojlanish imkoniyatiga ega. 2025-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, Malayziya investitsiyalari ishtirokida 36 ta korxona O‘zbekistonda ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lib, bu Malayziyaning O‘zbekiston bozoriga bo‘lgan qiziqishini oshirib borayotganini ko‘rsatadi.

2017–2024-yillar oralig‘ida Malayziyaning O‘zbekistonga kiritgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalari va kreditlari umumiy hajmi $12,9 millionni tashkil etdi.

Malayziya investitsiyalarining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:

• Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish,
• Charm mahsulotlari ishlab chiqarish,
• Ulgurji savdo.

Xulosa

O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik yanada rivojlanish uchun katta salohiyatga ega. Savdo va investitsiyalarga bo‘lgan o‘zaro qiziqish ortib borayotgani iqtisodiyotning asosiy tarmoqlarida hamkorlikni mustahkamlash uchun yangi imkoniyatlar yaratmoqda. Ushbu hamkorlik iqtisodiy o‘sish, yangi ish o‘rinlari yaratish va aholi turmush darajasini yaxshilashga xizmat qilishi mumkin.

Munosabatlarning muvaffaqiyatli rivojlanishini ta’minlash uchun mavjud imkoniyatlardan maksimal darajada foydalanishga asoslangan kompleks yondashuvni amalga oshirish zarur.

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi