2016-yilda O‘zbekiston o‘z iqtisodiy sohasini keng ko‘lamli isloh qilish yo‘liga o‘tdi. Olti yil o'tib, mamlakat yopiq modeldan ochiq modelga o'tdi.

Mustaqillik yillarida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar doirasida aholining tinch va osoyishta hayotini ta’minlash, fuqarolarda qonunga itoatkorlik va jamoat xavfsizligi madaniyatini shakllantirishga alohida e’tibor qaratilmoqda.

2023-yil 10-dekabrda Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganiga 75 yil to‘ldi. BMT Bosh Assambleyasining 3-sessiyasida qabul qilingan va tashkilotga a’zo mamlakatlarga tavsiyalarni o‘z ichiga olgan mazkur me’yoriy hujjat Yer sayyorasida yashovchi barcha insonlarning huquqlarini ochib beradi.

Mamlakatimiz Konstitutsiyasi qabul qilinganining 32 yilligi, joriy yilda umumxalq referendumi natijasida Asosiy qonun yangi tahrirda qabul qilinganidan buyon alohida ko‘tarinki ruhda, bayramona ruhda nishonlanmoqda. Milliy davlatchilik tarixida birinchi marta har tomonlama mukammal, ustuvor normalari bevosita harakat kuchiga ega bo‘lgan Konstitutsiyamizga ega bo‘ldik.

Bu yil xalqaro hamjamiyat Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganining 75 yilligini hamda Vena deklaratsiyasi va Inson huquqlari bo‘yicha harakatlar dasturining 30 yilligini nishonlamoqda. Umumjahon deklaratsiyasining ta'sirchan tarixi inson huquqlarining umumbashariy qadr-qimmatini to'liq namoyon etdi. Busiz tinchlik, xavfsizlik va barqaror rivojlanish mumkin emas.

Sanoat inqilobidan beri ko'plab mamlakatlarda "qazib olish - ishlab chiqarish - yo'q qilish" tamoyiliga asoslangan chiziqli iqtisodiy model hukmronlik qildi. Biroq, xom ashyo va energiya resurslari taqchilligining kuchayishi, tovar bozorlaridagi narxlarning o'zgarishi, atrof-muhitning ifloslanishi, sanoat chiqindilari bilan band bo'lgan maydonlarning o'sishi, issiqxona gazlarining ko'p miqdorda chiqarilishi jamiyat va biznesni an'anaviy iqtisodiy modelni qayta ko'rib chiqishga undadi. “Qaytib olish-ishlab chiqarish-qayta foydalanish” zanjiriga asoslangan aylanma iqtisodiyot kontseptsiyasi tobora ko'proq e'tiborni tortmoqda. Ushbu tamoyilga ko'ra, resurslar uzoqroq ishlatiladi va chiqindilar minimallashtiriladi.

O‘zbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki kunlardanoq aholini ijtimoiy himoya qilish tizimiga katta e’tibor berila boshlandi. Respublikamizda dastlab sobiq ittifoq davlatining huquqiy asoslaridan foydalanib, bosqichma-bosqich milliy tarmoq qonunchiligi shakllana boshladi. Dastlab O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, hukumat qarorlari, keyinchalik tarmoq qonunlari va qator qonunosti hujjatlari qabul qilindi – shu tariqa milliy qonunchilikka asoslangan aholini ijtimoiy himoya qilish tizimi shakllana boshladi.

Keyingi yillarda davlatimiz tomonidan O‘zbekistonda iqtisodiyotni barqaror rivojlantirish, tadbirkorlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, xususiy mulkni himoya qilish, soliq tizimini isloh qilish borasida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirildi. Bu borada yangi me’yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilindi, iqtisodiy infratuzilmani takomillashtirish, mamlakatimiz eksport salohiyatini oshirish, raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish va hududlarning sarmoyaviy muhitini yaxshilash, shuningdek, xorijiy davlatlar bilan hamkorlikni faollashtirish bo‘yicha tegishli chora-tadbirlar ko‘rildi.

Zamonaviy dunyoda inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishning huquqiy mexanizmlari tizimida etakchi o'rin inson huquqlari bo'yicha milliy institutlarga tegishli. Jahon inson huquqlari amaliyotida inson huquqlarini rag'batlantirish va himoya qilish bo'yicha milliy institutlarning xilma-xilligi mavjud, ammo xalqaro hamkorlik jarayonining boshlanishi 1991 yilda Parijda qabul qilingan "Huquqlarni himoya qilish maqomiga oid tamoyillar" deb hisoblanishi kerak. 1993 yilda BMT Bosh Assambleyasi tomonidan tasdiqlangan inson huquqlari milliy institutlari.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining yangi tahriri “shaxs-jamiyat-davlat” tamoyiliga asoslanib, amaliy ahamiyatga ega bo‘lib, barcha toifalar – yoshlar, ayollar, o‘qituvchilar, nogironlar, hattoki barcha toifalarning huquq va manfaatlarini o‘zida aks ettiradi. jinoyat sodir etganlar.