Elchixona bilan bog'lanish
telefoni
Konsullik masalalari bo'yicha
telefoni

O‘zbekiston Respublikasining Yaponiyadagi elchixonasi

Oʻzbekiston va Qozogʻiston: strategik hamkorlikning yangi bosqichi



Oʻzbekiston va Qozogʻiston savdo, investitsiya, sanoat kooperatsiyasi, transport va energetika, shuningdek, gumanitar hamda taʼlim sohalarini qamrab olgan har tomonlama hamkorlikning barqaror rivojlanish dinamikasini namoyon etmoqda. Prezident Shavkat Mirziyoyevning yaqinda Qozogʻistonga qilgan tashrifi chogʻida imzolangan 2024–2034-yillarga moʻljallangan strategik hamkorlik va ittifoqchilik dasturi ikki birodar davlat oʻrtasidagi ittifoqchilik aloqalarini yanada mustahkamlash uchun mustahkam poydevor boʻldi.

2024-yilda Oʻzbekiston va Qozogʻiston oʻrtasidagi tashqi savdo hajmi 4,27 milliard AQSH dollaridan oshdi — bu 2017-yilgi koʻrsatkichdan deyarli ikki baravar yuqori (eksport – 1,5 mlrd, import – 2,8 mlrd dollar). Davlat rahbarlari belgilaganidek, bu koʻrsatkichni 2030-yilgacha 10 milliard dollarga yetkazish boʻyicha faol ishlar olib borilmoqda.

Oʻzbekiston Qozogʻistonga toʻqimachilik mahsulotlari, mashinasozlik buyumlari, qurilish materiallari va oziq-ovqat eksport qilmoqda. Qozogʻistondan esa metallurgiya mahsulotlari, bugʻdoy, neft mahsulotlari va elektr energiyasi import qilinadi. Tovar ayirboshlash hajmining ortishi ikki mamlakat iqtisodiyotlarining oʻzaro toʻldiruvchanligini va bozorlar integratsiyasining chuqurlashayotganini koʻrsatadi.

Qozogʻiston Oʻzbekiston iqtisodiyotiga sarmoya kirituvchi eng yirik beshta davlat qatoriga kiradi. Bugungi kunda respublikada 1 144 dan ortiq qoʻshma korxona faoliyat yuritmoqda. 2024-yilda Oʻzbekiston–Qozogʻiston investitsiya fondi tashkil etilgani muhim voqea boʻldi — u sanoat, qishloq xoʻjaligi, transport va qayta tiklanuvchi energiya sohalaridagi qoʻshma loyihalarni moliyalashtiradi.

Sanoat kooperatsiyasi sohasida ham sezilarli natijalar bor. 2025-yilda yakunlanayotgan “Sanoat kooperatsiyasi markazi” nomli chegaraoldi hududdagi sanoat zonalari faol rivojlanmoqda. Mashinasozlik, qishloq xoʻjaligi texnikasi, kimyo va yengil sanoat korxonalari oʻrtasida hamkorlik yoʻlga qoʻyilgan. Avtokomponentlar, elektr uskunalar, oʻgʻitlar va qurilish materiallari ishlab chiqarish boʻyicha qoʻshma loyihalar amalga oshirilmoqda.

Shuningdek, tomonlar texnoparklar va sanoat klasterlarini, jumladan “aqlli sanoat” (smart industry) tashabbusini rivojlantirishga kelishib oldilar.

Qishloq xoʻjaligi sohasida ikki davlat agrosanoat klasterlari tashkil etish, urugʻlik almashish va agrotexnologiyalarni qoʻllash boʻyicha kelishuvlarga erishdi. Don, sabzavot va mevalarni birgalikda yetishtirish va yetkazib berish loyihalari amalga oshirilmoqda. Bu tashabbuslar barqaror agro-oziq-ovqat zanjirlarini shakllantirish va mintaqaning eksport salohiyatini oshirishga xizmat qiladi.

Qozogʻiston Oʻzbekiston uchun muhim tranzit hamkor boʻlib qolmoqda. Tomonlar transport-logistika yoʻlaklarini rivojlantirish, multimodal marshrutlarni kengaytirish ustida ishlamoqda. Turkmaniston–Oʻzbekiston–Qozogʻiston–Rossiya yoʻnalishi istiqbolli yoʻldir. 2025-yilda Sian–Xorgos–Olmaota–Sariogʻosh–Toshkent temiryoʻl yoʻnalishi ishga tushirilgani tufayli Xitoydan yuk tashish muddati sezilarli qisqardi.

Shuningdek, Transkaspiy xalqaro transport yoʻlagi (TITR) doirasida logistika markazlarini rivojlantirish va tranzit hajmini oshirish rejalashtirilgan. Avtomobil va temiryoʻl infratuzilmasini yangilash va yagona logistika makonini yaratish boʻyicha kelishuvlarga erishildi.

Qozogʻiston Oʻzbekistonning energetik barqarorligini taʼminlashda faol yordam bermoqda — choʻqqi davrlarda elektr energiyasi yetkazib beradi. Energiya tizimlarini integratsiya qilish, “yashil energetika” loyihalarini rivojlantirish, quyosh va shamol elektr stansiyalarini birgalikda qurish masalalari muhokama qilinmoqda.

Suv resurslaridan oqilona foydalanish va ekologiya sohasida hamkorlik kuchaymoqda. Ikkala davlat rahbarlari Kambarota GES–1 qurilishini butun mintaqa manfaatlari yoʻlida tezroq amaliy bosqichga oʻtkazish zarurligini taʼkidladilar.

Qozogʻiston Oʻzbekistonga keladigan turistlar soni boʻyicha birinchi beshlikka kiradi. “Chegarasiz Ipak yoʻli” tashabbusi doirasida vizasiz rejim soddalashtirilgan, qoʻshma turpaketlar ishlab chiqilmoqda, yagona sayyohlik marshrutlari va chegara hududlaridagi infratuzilma loyihalari muvofiqlashtirilmoqda.

Oʻzbekiston va Qozogʻiston madaniy-gumanitar aloqalarni ham faol rivojlantirmoqda. Madaniyat, yoshlar siyosati, fan, taʼlim, turizm va sport sohalarida hamkorlik kuchaymoqda.

Oʻzbekistonda yetakchi qozogʻiston oliygohlarining filiallari faoliyat yuritmoqda. Akademik almashinuv va ilmiy stajirovka dasturlari, sport va madaniy tadbirlar oʻtkazilmoqda. Muhim voqealardan biri — Toshkent irrigatsiya va qishloq xoʻjaligini mexanizatsiyalash muhandislari institutining Olmaotadagi filiali hamda Muxtor Auezov nomidagi Janubiy Qozogʻiston universitetining Chirchiqdagi faoliyati boshlanganidir.

Ikkala mamlakat ilmiy-tadqiqot institutlari oʻrtasida hamkorlik yoʻlga qoʻyildi. Strategik tadqiqot institutlari huzurida Oʻzbekiston–Qozogʻiston ekspertlar kengashi tashkil etish toʻgʻrisida memorandum imzolandi. Kengash ekspert muloqoti, tahlil va mintaqaviy barqarorlik hamda iqtisodiy integratsiyani kuchaytirish boʻyicha takliflar ishlab chiqish uchun yangi platforma boʻlib xizmat qiladi.

2024-yilda Astanada buyuk shoir va mutafakkir Alisher Navoiy haykali ochilgani ikki xalqning maʼnaviy birlik ramziga aylandi.

Oʻzbekiston va Qozogʻiston oʻrtasidagi hamkorlik Markaziy Osiyodagi barcha asosiy sohalarni qamrab olgan. Tomonlar TDT, SHHT, MDH, CICA, “C5+1” kabi mintaqaviy tuzilmalar doirasida faol hamkorlik qilmoqda.

Oliy darajada erishilgan kelishuvlarning amalga oshirilishi Markaziy Osiyoda chuqur integratsiya va barqaror hamkorlik makonini shakllantirish yoʻlida yangi ufqlarni ochmoqda. Tashqi ishlar vazirlari kengashi, hududlar rahbarlari kengashi va 2024–2034-yillar strategik hamkorlik dasturining yoʻlga qoʻyilishi, shuningdek Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining maslahat uchrashuvlari ikki mamlakat ittifoqchilik aloqalarining izchil mustahkamlanayotganidan dalolat beradi.

Oʻzaro manfaatli sohalar boʻyicha hamkorlikni kengaytirish salohiyati katta: sanoat kooperatsiyasi, energetik va oziq-ovqat xavfsizligi, iqlim oʻzgarishiga qarshi kurash, turizm, raqamli texnologiyalar va sunʼiy intellekt, kadrlar tayyorlash kabi yoʻnalishlar shular jumlasidandir.



  ...